Ο περιφερειακός Τύπος στην Ελλάδα

 

Τα περιφερειακά Μέσα Ενημέρωσης καταγράφουν και αποτυπώνουν παγκοσμίως την καθημερινότητα του τόπου τους κατά τρόπο ουσιαστικότερο και αμεσότερο από αυτόν των Μέσων εθνικής εμβέλειας. Ζητήματα εθνικού ενδιαφέροντος καλύπτονται μέσα από το πρίσμα και τις ανάγκες της εκάστοτε κοινότητας. Έτσι, ο τοπικός Τύπος συγκροτεί μια τοπική δημόσια σφαίρα και μια πλατφόρμα ανταλλαγής απόψεων, που είναι απαραίτητη για τη δημοκρατική ανάπτυξη κάθε τόπου.

Στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε το οικοσύστημα των τοπικών ΜΜΕ στη χώρα μας και να εντοπίσουμε περιοχές όπου δεν παράγεται πρωτογενές ειδησεογραφικό περιεχόμενο ή όπου τα τοπικά Μέσα φθίνουν και εξαφανίζονται, καταγράφουμε τα τοπικά και περιφερειακά ΜΜΕ της Ελλάδας με στόχο τη δημιουργία ενός ευρετηρίου – χάρτη.

Χάρτης Τοπικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης

Τα δεδομένα που αναρτώνται στον χάρτη έχουν βασιστεί αποκλειστικά σε δημοσίως διαθέσιμα δεδομένα. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στη Μεθοδολογία.

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σε αριθμούς
62 Tv Stations
151 Radio Stations
203 newspapers
452 Websites
Εισαγωγή

Η καταγραφή των τοπικών και περιφερειακών Μέσων Ενημέρωσης στην Ελλάδα είναι η πρώτη προσπάθεια χαρτογράφησης και ανάλυσης του οικοσυστήματος των τοπικών ΜΜΕ στη χώρα μας.

Το αρχικό ερώτημα που εκκίνησε αυτή την χαρτογράφηση ήταν το πλήθος των επιμέρους ενημερωτικών Μέσων στην περιφέρεια. Πόσες είναι οι ημερήσιες και εβδομαδιαίες τοπικές εφημερίδες στην Ελλάδα; Πόσοι οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί και οι ενημερωτικές ιστοσελίδες στην περιφέρεια;

Παράλληλα, πρωταρχικός στόχος του Οργανισμού ήταν να κατανοήσει το περιβάλλον άσκησης του δημοσιογραφικού λειτουργήματος στην ελληνική επικράτεια και να εντοπίσει «ερήμους ενημέρωσης», περιοχές, δηλαδή, όπου δεν παράγεται πρωτογενές ειδησεογραφικό περιεχόμενο ή όπου τα τοπικά Μέσα φθίνουν και εξαφανίζονται.

Η καταγραφή των τοπικών και περιφερειακών Μέσων Ενημέρωσης ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2021 και πραγματοποιήθηκε σε τρεις φάσεις. Αρχικά, ο Οργανισμός συγκέντρωσε τις υπάρχουσες δημόσιες λίστες των τοπικών ΜΜΕ και ξεκίνησε δημοσιογραφική έρευνα ώστε να επιβεβαιώσει αν τα Μέσα – που βρίσκονται σε αυτές – λειτουργούν. Ύστερα, αφού σύστησε μια επικαιροποιημένη λίστα των ήδη καταγεγραμμένων τοπικών ΜΜΕ, ο Οργανισμός υπεισήλθε σε μεγαλύτερο βάθος στη λίστα των λειτουργούντων Μέσων. Κατά την διάρκεια του φθινοπώρου του 2021, σε συνεργασία με τις περιφερειακές Ενώσεις Συντακτών, πραγματοποίησε συνεντεύξεις με δημοσιογράφους, οι οποίοι ζουν και εργάζονται στους επιμέρους νομούς για να διασταυρώσει, εάν τα τοπικά ΜΜΕ που εμφανίζονται να λειτουργούν, παράγουν πρωτογενές περιεχόμενο και είναι μια αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης της τοπικής κοινότητας. Στην τρίτη και τελευταία φάση, στους πρώτους μήνες του 2022, η λίστα του Οργανισμού εμπλουτίστηκε με Μέσα τα οποία προέκυψαν από εκτεταμένη διαδικτυακή έρευνα και επιβεβαιώθηκαν από τις συνεντεύξεις με δημοσιογράφους της περιφέρειας. Περισσότερες πληροφορίες για τη Μεθοδολογία της έρευνας, τη συλλογή δεδομένων και τα κριτήρια συμπερίληψης των περιφερειακών ΜΜΕ στην βάση δεδομένων του Οργανισμού, μπορείτε να αναζητήσετε εδώ.

Αποτέλεσμα της έρευνας του Οργανισμού είναι ο διαδραστικός χάρτης των ενημερωτικών ΜΜΕ. Επόμενο βήμα είναι ο εμπλουτισμός του με ΜΜΕ, τα οποία δεν μπόρεσε να εντοπίσει. Αν εργάζεστε ή είστε ιδιοκτήτης κάποιου τοπικού Μέσου, το οποίο δεν βρίσκεται στον χάρτη, μπορείτε να το καταχωρήσετε εδώ

Ευρήματα

Στην Ελλάδα υπάρχουν 634 τοπικά και περιφερειακά Μέσα Ενημέρωσης, τα οποία καλύπτουν ένα κοινό περίπου 6 εκατομμυρίων κατοίκων.

Καταγράψαμε 203 εφημερίδες, 144 ραδιοφωνικούς σταθμούς, 62 τηλεοπτικούς σταθμούς και 447 ιστοσελίδες από τις οποίες οι 225 δεν ανήκουν σε άλλα Μέσα Ενημέρωσης (π.χ. ραδιοφωνικούς ή τηλεοπτικούς σταθμούς και εφημερίδες) αλλά σε αμιγώς ηλεκτρονικά Μέσα. Ανάμεσα στα Μέσα με αποκλειστική διαδικτυακή παρουσία, ανήκουν δύο ιστοσελίδες εφημερίδων που έχουν κλείσει. Πιο αναλυτικά, στην ελληνική περιφέρεια λειτουργούν 100 εβδομαδιαίες εφημερίδες, 97 ημερήσιες και 8 εφημερίδες, οι οποίες διατηρούν εβδομαδιαία και ημερήσια φύλλα. Από το σύνολο των ενημερωτικών ιστοσελίδων, οι 135 είναι ιστοσελίδες που συνδέονται με κάποια εβδομαδιαία ή ημερήσια εφημερίδα και δύο ανήκουν σε εφημερίδες που δεν εκδίδονται πλέον. Υπάρχουν, επίσης, 48 ειδησεογραφικές ιστοσελίδες που ανήκουν σε ενημερωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς και 41 ειδησεογραφικές ιστοσελίδες που συνδέονται με τηλεοπτικούς σταθμούς. Τα τελευταία χρόνια, δημιουργούνται όλο και περισσότερα διαδικτυακά Μέσα (digital native media), τα οποία απασχολούν δημοσιογραφικό προσωπικό και παράγουν πρωτογενές περιεχόμενο.

Καταγράψαμε 225 τοπικές ιστοσελίδες, οι οποίες δεν συνδέονται με κανένα άλλο μέσο και υπάγονται τόσο στην κατηγορία των digital native media, όσο και σε αυτή των ιστοσελίδων, τις οποίες διατηρούν ερασιτέχνες δημοσιογράφοι. Και στις δύο περιπτώσεις, οι ιστοσελίδες παράγουν περιεχόμενο και έχουν τοπικό κοινό.

Τα περισσότερα τοπικά Μέσα Ενημέρωσης συγκεντρώνει ο νομός Αχαΐας. Στον νομό έχουν την έδρα τους 6 ενημερωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, 8 εφημερίδες, 5 ενημερωτικές ιστοσελίδες και 4 τηλεοπτικοί σταθμοί. Τα λιγότερα Μέσα συγκεντρώνονται στον νομό Ευρυτανίας, όπου εδρεύουν και λειτουργούν μόνο 2 εβδομαδιαίες εφημερίδες.

Ο νομός Έβρου συγκεντρώνει τα περισσότερα ενημερωτικά ραδιόφωνα (8), η Θεσσαλονίκη τους περισσότερους τηλεοπτικούς σταθμούς (8), ενώ οι Σέρρες, η Καβάλα και η Αιτωλοακαρνανία τις περισσότερες εφημερίδες (10). Οι περισσότερες ιστοσελίδες, που δεν σχετίζονται με κάποιο άλλο Μέσο εντοπίζονται στον νομό Πέλλας (10), στον νομό Κεφαλλονιάς (9), στα Δωδεκάνησα (9) και την Χαλκιδική (6). Στους νομούς Χίου, Χαλκιδικής, Λευκάδας, Κιλκίς, Αρκαδίας, Σάμου και Ευρυτανίας δεν υπάρχει καμία ημερήσια εφημερίδα. Στην Αχαΐα, την Ηλεία, τα Ιωάννινα, την Καρδίτσα και την Λάρισα βρίσκονται οι εφημερίδες που κυκλοφορούν επτά ημέρες την εβδομάδα και διατηρούν τόσο ημερήσια, όσο και εβδομαδιαία φύλλα.

Οι τύποι των τοπικών ΜΜΕ (τηλεόραση, ραδιόφωνο και Τύπος) είναι οι ίδιοι με τα Μέσα πανελλήνιας εμβέλειας και σε ποσοστό 64% υπερτερούν των πλήρως ηλεκτρονικών Μέσων. Το σύνηθες επιχειρηματικό μοντέλο βασίζεται αποκλειστικά στη διαφήμιση, τόσο ιδιωτική όσο και κρατική, αλλά δεν είναι πλέον βιώσιμο.

Εδώ και μερικά χρόνια, ωστόσο, αναδύονται εναλλακτικές μορφές επιχειρηματικών μοντέλων μιντιακών επιχειρήσεων, όπως οι μιντιακές Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ), οι οποίες λειτουργούν στο πλαίσιο της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας. Η μιντιακή ΚοινΣΕπ (typos-i) ιδρύθηκε το 2016 στα Ιωάννινα. Η καταγραφή εντόπισε 6 τέτοιες ΚοινΣΕπ στους νομούς Λάρισας, Ιωαννίνων, Θεσσαλονίκης, Λέσβου, Ηλείας και Φωκίδας.

Οι νομοί Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Εύβοιας, Ημαθίας, Καρδίτσας έχουν την μεγαλύτερη συγκέντρωση όλων των Μέσων Ενημέρωσης ανά κάτοικο, ενώ στα Γρεβενά, την Κεφαλλονιά, την Ζάκυνθο, την Σάμο και την Χίο παρατηρείται η μικρότερη συγκέντρωση Μέσων αναφορικά με τον συνολικό πληθυσμό τους.

Η δημιουργία του χάρτη των τοπικών και περιφερειακών Μέσων Ενημέρωσης στην Ελλάδα
Μεθοδολογία

Ο διαδραστικός χάρτης των τοπικών και περιφερειακών Μέσων Ενημέρωσης στην Ελλάδα, δημιουργήθηκε και συντηρείται με σκοπό την ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου για τα τοπικά και περιφερειακά Μέσα Ενημέρωσης στη χώρα. Στον χάρτη, παρουσιάζεται η κατανομή τους ανα νομό και είδος Μέσου, καθώς επίσης και η διεύθυνσή τους, η διεύθυνση της ιστοσελίδας και των σελίδων τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για όσα Μέσα διαθέτουν. [KV1] 

Ακολουθώντας παρόμοια μοντέλα χαρτογράφησης τοπικών και περιφερειακών Μέσων Ενημέρωσης[KV2] , κατανοούμε τον όρο “τοπικά και περιφερειακά Μέσα Ενημέρωσης” ως πιο γενικό και συμπεριληπτικό. Ως τοπικά και περιφερειακά Μέσα Ενημέρωσης ορίζονται Μέσα τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας, τα οποία δημοσιεύουν και εκπέμπουν ειδήσεις και άρθρα γνώμης ή σχολιασμού ζητημάτων τοπικού ενδιαφέροντος. Στα τοπικά Μέσα συμπεριλαμβάνονται ημερήσιες και εβδομαδιαίες εφημερίδες, ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί τοπικής και περιφερειακής εμβέλειας, καθώς και τοπικές ιστοσελίδες. Οι ιστοσελίδες αυτές, είτε συνδέονται με κάποιο άλλο μέσο (π.χ. εφημερίδα, ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό), είτε είναι αμιγώς ηλεκτρονικά Μέσα (digital native media).