από το Shane Tan, Associate Account Executive στην BerlinRosen
Τον περασμένο μήνα, κορυφαίοι δημοσιογράφοι, μελετητές και εμπειρογνώμονες συμμετείχαν στο πρώτο Media & Democracy Summit στο Wilmington του Delaware για να συζητήσουν τη σημασία, τη βιωσιμότητα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα μέσα ενημέρωσης, με γνώμονα τη διαφύλαξη της δημοκρατίας στο σημερινό ισοπεδωμένο κοινωνικοπολιτικό τοπίο.
Η δωρεάν και ανοιχτή στο κοινό εκδήλωση είναι μια από κοινού διοργάνωση της Πρωτοβουλίας SNF Ithaca του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος που υπάγεται στη Σχολή Δημόσιας Πολιτικής & Διοίκησης Joseph R. Biden, Jr. του Πανεπιστημίου του Delaware και του incubator for Media Education and Development (iMEdD). Στο Summit συμμετείχαν περισσότεροι από 40 διακεκριμένοι δημοσιογράφοι, ακαδημαϊκοί, πολιτικοί και άνθρωποι με φιλανθρωπική δράση για ένα ευρύ φάσμα κεντρικών παρουσιάσεων, κατ’ ιδίαν συνομιλιών και συζητήσεων σε πάνελ. Μεταξύ των ομιλητών ήταν ο ειδικός στην προεδρική ιστορία των ΗΠΑ Douglas Brinkley, η Margaret Hoover του PBS, ο συμπαρουσιαστής του Daily Show Jordan Klepper, η εκτελεστική συντάκτρια του Pulitzer Center Marina Walker Guevara, καθώς και η δημοσιογράφος των Guardian και Observer, αλλά και φιναλίστ για το βραβείο Pulitzer το 2019 Carole Cadwalladr.
Με το βλέμμα στραμμένο στις επερχόμενες εκλογές, πραγματοποιήθηκε μια αναδρομή στο παρελθόν από τον ειδικό στην προεδρική ιστορία των ΗΠΑ Douglas Brinkley, αλλά και μια συζήτηση για τον μελλοντικό αντίκτυπο της πολιτικής σάτιρας στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και τη στήριξη της δημοκρατίας με τον κωμικό Jordan Klepper. Ταυτόχρονα, η συμπερίληψη διαφορετικών ομιλητών προώθησε συζητήσεις σχετικά με το τι μπορούν να μάθουν τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης και τα αντίστοιχα διεθνή μέσα το ένα από το άλλο – από ρεπορτάζ για αυταρχικούς ηγέτες, μέχρι την προστασία της ελευθερίας του Τύπου σε μια δημοκρατία.
Ένα μείζον ζήτημα που απασχόλησε τους ομιλητές ήταν ο αντίκτυπος των πλατφόρμων μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη δημοκρατία. Στιγμιότυπο αυτών των συζητήσεων παρατίθεται παρακάτω.
Μπορούμε να εμπιστευτούμε τις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης;
Ένα θέμα που έθιξαν πολλοί ομιλητές ήταν η αποτυχία των εταιρειών μέσων κοινωνικής δικτύωσης να αναλάβουν την ευθύνη για την προάσπιση της δημοκρατίας στην ψηφιακή εποχή.
Στη διάρκεια ενός πάνελ σχετικά με τη δεοντολογία και την ευθύνη των μέσων ενημέρωσης στην ψηφιακή εποχή, η δημοσιογράφος Carole Cadwalladr τόνισε πώς οι τεχνολογικές πλατφόρμες δεν έχουν αναγνωρίσει τον ρόλο που έχουν παίξει σε παγκόσμιες θηριωδίες, όπως η γενοκτονία των Ροχίνγκια στο Μιαμάρ.
Αρχικά, το Facebook είχε αρνηθεί οποιαδήποτε συνενοχή στη γενοκτονία και ισχυρίστηκε ότι η πλατφόρμα παρέμεινε ουδέτερη στη Μιανμάρ, επικαλούμενο προσπάθειες που έκανε για την απομάκρυνση περιεχομένου που προωθεί τη βία και περιλαμβάνει ρητορική μίσους. Ωστόσο, έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας διαπίστωσε ότι το Facebook δεν ήταν απλώς ένας παθητικός ιστότοπος που απέτυχε στον έλεγχο του περιεχομένου του, αλλά αντίθετα, «ενίσχυσε και προώθησε ενεργά περιεχόμενο» που υποκινούσε τη βία κατά των Ροχίνγκια.
Σημειώνοντας πώς το Facebook και άλλες εταιρείες τεχνολογίας αποποιήθηκαν κάθε ευθύνη για τη ζημιά που προκάλεσαν, η Cadwalladr προειδοποίησε ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε υπεύθυνη συμπεριφορά από αυτές τις πλατφόρμες στη διάρκεια των εκλογών. «Τα memes και τα αφηγήματα που θα καθορίσουν αυτήν την περίοδο θα κατακλύσουν κάθε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης και οι πλατφόρμες αυτές δεν θα φέρουν καμία ηθική και νομική ευθύνη για το περιεχόμενό τους στη διάρκεια των εκλογών,» τόνισε η Cadwalladr.
Είναι δυνατός ο έλεγχος των τεχνολογικών κολοσσών;
Στη διάρκεια της ίδιας συζήτησης, πολλοί ομιλητές μοιράστηκαν επίσης τις σκέψεις τους σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να ελέγχονται οι ψηφιακές πλατφόρμες και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Η Carole Cadwalladr υποστήριξε ότι η αυστηροποίηση των νόμων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι απαραίτητη, σημειώνοντας ότι, αν οι ΗΠΑ είχαν κατάλληλους νόμους για τα δεδομένα, το επιχειρηματικό μοντέλο από το οποίο επωφελούνται οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δεν θα ήταν βιώσιμο.
Ο Dan Froomkin, συντάκτης του Press Watch, απάντησε με ένα ισχυρό αντιμονοπωλιακό επιχείρημα, ισχυριζόμενος ότι η διάλυση των τεχνολογικών κολοσσών θα επαναφέρει ενδεχομένως τη δύναμη στα χέρια των ανθρώπων.
Είναι ευθύνη όλων μας να εκπαιδεύσουμε τους νέους στη χρήση των μέσων επικοινωνίας
Η Cynthia Miller-Idriss, καθηγήτρια στο American University, σημείωσε ότι πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη πίεση στις ΗΠΑ από τις διεθνείς κυβερνήσεις και τα Ηνωμένα Έθνη για τη ρύθμιση της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας της λευκής υπεροχής που προέρχεται από την Αμερική. Ωστόσο, η ίδια είναι επιφυλακτική απέναντι στην «αυτορρύθμιση» των ίδιων των εταιρειών, αλλά και στις προσπάθειες ελέγχου τους από την κυβέρνηση. Αυτό που απαιτείται, είπε, «είναι να υπάρξει δέσμευση για τον γραμματισμό στα μέσα».
«Αυτό σημαίνει ότι θα θεμελιωθεί ένας στοιχειώδης βαθμός εκπαίδευσης σχετικά με τον τρόπο που οι καταναλωτικές συνήθειες στο διαδίκτυο διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις γύρω από την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τη συναίνεση και την αυτονομία», εξήγησε.
Αναφερόμενη σε ένα δημοσίευμα που αποκάλυπτε πόσο σύνηθες έχει γίνει το μη συναινετικό «άγριο σεξ» μεταξύ των φοιτητών κολλεγίων, σχολίασε: «Αυτό συνδέεται άμεσα με την υπερκατανάλωση βίαιης πορνογραφίας από νεαρούς άνδρες και τις αντιλήψεις τους σχετικά με το τι συνιστά απόλαυση. Ο τρόπος σκέψης και συμπεριφοράς των ανθρώπων αλλάζει με βάση το τι βλέπουν στο διαδίκτυο».
«Αυτό, με τη σειρά του, συνδέεται με τη δημοκρατία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τουλάχιστον επτά αντιπροσωπευτικές έρευνες από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες που δείχνουν ότι μεταξύ των τριών κορυφαίων παραγόντων πρόβλεψης της υποστήριξης και της προθυμίας για συμμετοχή σε πολιτική βία είναι ο σεξισμός και ο μισογυνισμός. Η κατανάλωση βίαιου και αποκτηνωτικού περιεχομένου που προωθεί τη ρητορική μίσους διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης και αυτό έχει επιπτώσεις στην ίδια τη δημοκρατία,» εξήγησε η Miller-Idriss.
Ωστόσο, υπάρχει ακόμα ελπίδα για τη δημοκρατία
Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή για τη δημοκρατία παγκοσμίως. Στις μισές χώρες του κόσμου η δημοκρατία βρίσκεται σε παρακμή, με φαινόμενα όπως η εκλογική νοθεία και ο περιορισμός των δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι. Πολλοί ομιλητές εξέφρασαν σοβαρές ανησυχίες ως προς αυτό. «Οι δημοκρατίες συχνά καταλύονται μέσω μηχανισμών του ίδιου του δημοκρατικού πολιτεύματος», υπενθύμισε στους παρευρισκόμενους ο Dannagal Young, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Delaware. «Δεν καταλύονται συνήθως δια της βίας. Αυτό συνέβη και στη ναζιστική Γερμανία: χρησιμοποίησαν τις δημοκρατικές διαδικασίες για να εγκαθιδρύσουν μια φασιστική κυβέρνηση και μια φασιστική κοινωνία».
Κάνοντας μια αναδρομή στον εικοστό αιώνα, η Cynthia Miller-Idriss επισήμανε ότι χρειάστηκαν περίπου 15 χρόνια για να καταρρεύσει η Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη Γερμανία και να μετατραπεί σε ναζιστικό καθεστώς. «Τα τελευταία δύο χρόνια, οι ΗΠΑ συγκαταλέγονται σε λίστες με δημοκρατίες σε υποχώρηση,» σημείωσε η ίδια, «και, κατά μέσο όρο, χρειάζονται εννέα χρόνια για να βγει μια χώρα από αυτούς τους καταλόγους και να κινηθεί προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση».
Ωστόσο, παραμένει αισιόδοξη. Θεωρεί ότι η ενίσχυση της εκπαίδευσης των νέων στα μέσα ενημέρωσης είναι μια βασική προϋπόθεση για την ενίσχυση της δημοκρατίας, καθώς θα εφοδιάσει τους νέους με βασικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για τη δημοκρατία στην ψηφιακή εποχή, συμβάλλοντας έτσι στον περιορισμό της πολιτικής παραπληροφόρησης και της βίας.
Για να παρακολουθήσετε τις συνεδρίες του SNF Ithaca x iMEdD Media & Democracy Summit, επισκεφθείτε το κανάλι του iMEdD στο YouTube. Επιπλέον περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένων διαφωτιστικών συνεντεύξεων από τη διάσκεψη για τα μέσα ενημέρωσης και τη δημοκρατία, θα είναι σύντομα διαθέσιμο στη διεύθυνση imedd.org/summit.