Άρθρο γνώμης – Η δύναμη των δικτύων προς όφελος της ερευνητικής δημοσιογραφίας

Από την Emilia DíazStruck, Εκτελεστική Διευθύντρια, Global Investigative Journalism Network (GIJN) 

Τον περασμένο μήνα πάνω από 2.100 ερευνητές δημοσιογράφοι από περισσότερες από 130 χώρες παρακολούθησαν το Παγκόσμιο Συνέδριο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (GIJC23), που πραγματοποιήθηκε στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκδήλωση που διοργάνωσε το Παγκόσμιο Δίκτυο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (GIJN) σε συνεργασία με το Fojo Media Institute και το Föreningen Grävande Journalister. Η διοργάνωση ήταν επτά φορές μεγαλύτερη από τη συγκέντρωση του 2003 στην Κοπεγχάγη της Δανίας, η οποία αποτέλεσε την αφορμή για την ίδρυση του GIJN πριν από 20 χρόνια.

Το GIJC23 ήταν ένα συνέδριο ανταλλαγής γνώσεων και δικτύωσης στο οποίο δημοσιογράφοι από όλες τις ηπείρους είχαν τη δυνατότητα να μοιραστούν εμπειρίες και ιδέες. Μέσα από εργαστήρια, συνεδρίες, αλλά και στους διαδρόμους, οι δημοσιογράφοι μοιράστηκαν καινοτόμες μεθόδους που βοήθησαν στην πρόοδο των ερευνών. Οι δημοσιογράφοι μίλησαν επίσης για εργαλεία, πόρους και στρατηγικές για να αντιμετωπίσουν διάφορες απειλές: μεταξύ άλλων, τη λογοκρισία, την παραπληροφόρηση, το χάκινγκ, τις αγωγές και τους κινδύνους προσωπικής ασφάλειας.

Το συνέδριο παρακολούθησαν περισσότεροι από 220 fellows -με την υποστήριξη χορηγών και εταίρων του GIJN, συμπεριλαμβανομένου του iMEdD– Οι δημοσιογράφοι, κυρίως από τον Παγκόσμιο Νότο, προέρχονταν από σχεδόν 100 χώρες και περιοχές. Αυτό συνέβαλε στις συζητήσεις και στον εμπλουτισμό της δικτύωσης που έλαβε χώρα, με την ύπαρξη μεγαλύτερης εκπροσώπησης χωρών και δημοσιογραφικής εμπειρίας στο συνέδριο.

Σε μια εποχή που οι προκλήσεις και οι απειλές αυξάνονται, η εκπαίδευση και η ανταλλαγή πληροφοριών είναι το κλειδί για τη συνεχή ενδυνάμωση της κοινότητάς μας. Η δύναμη της δικτύωσης μάς επιτρέπει να βρίσκουμε απαντήσεις από κοινού και να διερευνούμε τις ευκαιρίες που προκύπτουν και στο παρόν πλαίσιο. Αυτές περιλαμβάνουν την ανάλυση δεδομένων και την τεχνητή νοημοσύνη για την αποκάλυψη σαθρών συστημάτων, δορυφορικές εικόνες για τη μείωση των κινδύνων και την προώθηση των προσπαθειών δημοσιοποίησης, διασυνοριακές συνεργασίες για τη συσχέτιση των στοιχείων και τη διεύρυνση της δύναμης του ρεπορτάζ.

Το GIJC23 μάς υπενθύμισε επίσης ότι δεν είμαστε μόνοι μας. Ισχυροί φορείς έχουν εξαπολύσει εκστρατείες για να δυσφημίσουν τους δημοσιογράφους, παρακολουθούν τους δημοσιογράφους και έχουν κινήσει νομικές διαδικασίες κατά των μέσων ενημέρωσης, προσπαθώντας να απομονώσουν και να φιμώσουν τον Τύπο. Τα δίκτυα, η γενναιοδωρία και η ανταλλαγή πόρων κατέστησαν δυνατή την εξεύρεση απαντήσεων και τρόπων για να συνεχίσουμε να κάνουμε ερευνητική δημοσιογραφία σε αυτό το πλαίσιο.

Το αποτέλεσμα: παγκόσμια ρεπορτάζ επιτήρησης – συμπεριλαμβανομένων ενός ολοένα αυξανόμενου αριθμού ερευνητών δημοσιογράφων στην εξορία – που αποκαλύπτουν παρανομίες, παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανισότητες, διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος, περιβαλλοντικά εγκλήματα, μεταξύ άλλων θεμάτων. Αυτό έχει οδηγήσει στη δημοσίευση ιστοριών δημόσιου ενδιαφέροντος για τους πολίτες σε όλο τον κόσμο, οι οποίες διαφορετικά θα έμεναν κρυμμένες ή αποσιωπημένες.

Μέσω του κέντρου πόρων, των συμβουλευτικών υπηρεσιών, του γραφείου βοήθειας, των δημοσιεύσεων, των εκπαιδεύσεων και των συνεδρίων, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, το GIJN θα συνεχίσει να υποστηρίζει τους ερευνητές δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο. Μαζί με την παγκόσμια κοινότητα της ερευνητικής δημοσιογραφίας, τους οργανισμούς-μέλη του GIJN, τους εταίρους και τους υποστηρικτές -συμπεριλαμβανομένου του iMEdD-, θα εργαστούμε για να συνεχίσουμε να προωθούμε τη δύναμη των δικτύων για την ερευνητική δημοσιογραφία. Ζητούμενο είναι η λογοδοσία!

Οι ιστορίες του GIJC23 μπορούν να βρεθούν στην ειδική ενότητα στον ιστότοπο του GIJN. Πρόσθετες πηγές του GIJN που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα περιλαμβάνουν οδηγούς για δημοσιογράφους σχετικά με τη διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου, τη διερεύνηση ψηφιακών απειλών και την έρευνα στο διαδίκτυο.